بررسی آواز ابوعطا

بررسی آواز ابوعطا

یکی از متعلقات دستگاه شور آواز ابوعطاست.با توجه به درجات دستگاه شور که از نت شاهد بصورت 3/4-3/4-4/4 در دانگ اول و در ادامه 3/4(درجه 5 شور در گوشه های بعد از درآمد و حتی رهاب با ربع پرده تغییر و کسر به این فاصله تبدیل میشود)-3/4-4/4 میباشد آوازهای آن با تاکید روی درجات 3 و 4 و 5 خودنمایی میکنند.

در این میان ابوعطا با تاکید روی درجه 4 و ایست روی درجه 2 و خاتمه روی شاهد شور مشخص میشود.بعضی آنرا با نت شاهد و برخی با نت ایست معرفی میکنند.البته نظریه مرحوم استاد حنانه با توجه به توالی آوازها جهت جلوگیری از تکرار درجه 4 برای ابوعطا و افشاری اکنون هم کاربردی تر است و بعنوان مثال از شور سل ابوعطای لا کرون گفته میشود نه ابوعطای دو!

اما با توجه به شاهد دو در ابوعطای مذکور گوشه ها از این نت بررسی و تحلیل میشوند.

درآمد؛

درآمد این مایه با تاکید و گردش روی درجات 4 و 2 شور مثلا در نمونه ذکر شده دو و لا کرون و خاتمه روی سل مشخص میشود.درجه دوم ابوعطا که همان 5 شور میشود برخلاف شور تغییری نداشته و فاصله 4/4 آن ثابت میماند.پس دانگ درآمد از نت شاهد بصورت 4/4-2/4-4/4 خواهد بود.

حجاز؛

با تاکید روی درجه دوم حجاز شکل میگیرد.عملا این درجه شباهت به آواز دشتی دارد اما بدون متغیر نت شاهد دشتی!

اوج(عشاق)؛

در واقع این گوشه که عینا در آوازهای دشتی و بیات اصفهان هم احرا میشود اوج نام دارد و به گفته مرحوم استاد تجویدی عشاق گوشه متفاوتی در نوا است!

حرکت از پایه حجاز به سمت درجه 5 ابوعطا یعنی سل همراه با ربع پرده بالا رفتن درجه سوم یعنی تبدیل می بمل به می کرون درجات آنرا از حجاز بصورت 3/4-3/4-4/4 تبدیل میکند که عینا دانگ شور است.بعبارتی با این گوشه در هر 3 مایه مذکور ورود به شور اتفاق میافتد.که البته در ابوعطا و دشتی ورود به شور مادر تکراریست اما در بیات اصفهان بعنوان مایه گردانی محسوب میشود.

جامه دران؛

این گوشه اساسا با گردش روی دو نت آغاز و با قرینه سازی حرکت میکند.در ابوعطا درجات دوم و سوم پایه این گوشه هستند

معرفی صوتی آواز ابوعطا با سه تار آقای افشین علوی

دانلود بداهه ای کوتاه در آواز ابوعطا با سه تار آقای افشین علوی

.